tories/YKa-iw1Ivoo.jpg» width=»130″ height=»240″ alt=»YKa-iw1Ivoo» style=»float: right;» />
Екі ішекті домбырадан күмбірлеп төгілетін күміс күй-қазақтар үшін әрі музыкалық туынды, әрі ұлт тарихының әуенделіп, әуезделген парағы, бағдарлама сипатты аспаптық пьеса, адам жанының музыкалық тілі. Қазіргі таңда ортағасырлық Түрік қағанаты кезіндегі (VI-VIII ғ.) көшпелілердің музыкалық мәдениеті туралы құнды құжаттардың Жапонияның Нара қаласындағы Сесоид императордың қазынасында сақтаулы тұрғаны мәлім. Осындағы құжаттардың барлығы да баға жеткісіз. Әсіресе, Дунухуадада табылған түріктің ноталық хаты Будданың 25 сутрасының нотасы екен. Өнертанушылар оның сазды әуенінің қазақтың атақты «Гәкку» әніне сәйкес келетінін дәлелдеп отыр. Музыкант — өнертанушы Жұмагелді Нәжімеденов бұл орайда былай дейді: «…Ол кезде жапондықтар Шығыс Түркістанның музыкалық аспаптар оркестрін «гагаку» деп, осы аспаптарда ойнау әдісін «билли» деп атапты. Бұл сөздер қазақтың әуен, би сөздеріне сәйкес екені белгілі. Осыдан-ақ, қыпшақтардың тілі дүниеге кең тарағанын байқаймыз. Соның тағы бір дәлелі – 1303 жылы жазылған «Кодекс Куманикус» кітабы. Кітаптан бізге келіп жеткен қыпшақ әуендерінің романдық квадрат ноталары түрінде жазылған нота жазбалары бар. Ол кейіннен батыс еуропа музыкасында католик хорлары үшін пайдаланылған».
Leave a Reply