QyzmetAqparat
Ботулизм — клостридия микроорганизмдері өндіретін ботулиндік токсиндердің орталық жүйесін ауыр зақымдануымен сипатталатын, арнайы емсіз өлімге әкелетін жедел жұқпалы ауру.
Ботулизм микробтары табиғатта кең тараған. Оның спорлары сыртқы орта әсеріне өте төзімді, топырақта ұзақ уақыт бойы сақталады. Топырақпен бірге суға, азық-түліктерге, көкөністерге таралады. Ауасыз (анаэробты) жағдайда олар адам үшін өте улы токсиндер бөліп шығарады.
Ботулиндік токсин – адамзатқа белгілі ең күшті табиғи у болып саналады, құрамы жағынан белокты нейротоксин күштілігі бойынша ең улы жылан уынан жүздеген есе артық.
Ботулизм ауруы кенеттен үй жағдайында дайындап, консервіленген саңырауқұлақтарды, көкөністерді жегеннен кейін пайда болады. Әсіресе, бұл тағамдар үй жағдайда дайындалғанда қауіптілігі жоғары. Себебі, ботулизм спорлары жоғарғы температураға төзімді: 100ºС қайнатқанда 5-6 сағат бойы сақталады, 120ºС-та 20 минут кейін ғана тіршілігін жояды. Аталған тағамдарды өндірістік жолмен дайындағанда ботулизм жұқтыру мүмкіндігі өте төмен. Өйткені, 120ºС-та автоклавтау технологиясы қолдануы.
Ауруға тән белгілер:
Жалпы әлсіздік, ауыз құрғау, жүрек айну, құсу, іштің бүріп ауруы, іштің өтуі, көздің көруінің бұлдырап тұмандануы, заттардың қосарланып көрінуі, тамақтың ауыруы, жұтынудың нашарлауы, ауыр түрінде дем алудың қиындауы.
Ауру күдікті тағам қолданған соң 1-2 сағаттан немесе бірнеше күннен кейінде пайда болуы мүмкін.
Қайнатылмай дайындалатын тағамдар, тұздалған, ысталған балықтар, шұжықтар төменгі температурада сақталуы тиіс (10ºС төмен). Жалпы, консервіленген тағамдардың бәрін төменгі температурада сақтап қолданар алдында 40-30 минут бойын қайнатып алған дұрыс. Ұлкен ыдыстарда, көп мөлшерде тұздалған тағамдар дайындау қауіпті, өйткені оның түбінде ауасыз жағдай қалыптасып ботулизм токсині түзілуі мүмкін.
Қалай дайындағандығы белгісіз, дайындау сақтау мерзімі көрсетілмеген, ұзақ сақталған тағамдарды кездейсоқ жерлерден, базарлардан сатып алудан сақ болыңыз.
Егер, күдікті тағамдар қолданған кезде және аурудың белгілері пайда болса тез арала дәрігерге қаралу қажет.
Л.ТУРТАЕВА
Шымкент қаласы Әл-Фараби ауданы СЭББ-ның бас маманы
